شروعی هوشمندانه برای پایان‌نامه و رساله: نقش کلیدی ذی‌نفعان

اهمیت هماهنگی با ذینفعان کلیدی در موفقیت پروژه‌های تحقیقاتی

 

بسیاری از ما با این جمله مهم روبرو شده‌ایم که می‌گوید: «شروع کردن، مهم‌ترین بخش انجام یک پایان‌نامه یا رساله است». سؤال مهمی که در ادامه به آن می‌پردازیم این است که «شروع خوب» چگونه است؟

به خاطر داشته باشید که به سرانجام رساندن یک پایان‌نامه حداقل شش ماه و یک رساله بیش از یک سال زمان می‌برد. اگر به هر دلیلی فرایند خود را به صورت بهینه آغاز نکنید، این مدت زمان افزایش یافته و علاوه بر ایجاد استرس و دلسردی، ممکن است هزینه‌های زیادی را به شما تحمیل کند و سبب ایجاد اختلال جدی در زندگی شخصی شما شود.

در ادامه، قصد دارم برخی از نکات مهم در آغاز تحقیق را به شما نشان دهم. شما احتمالاً باید این موارد را برای خود شخصی‌سازی کرده و از تجربیات خود نیز بهره ببرید.

ذی‌نفعان

در هر پروژه‌ای مانند انجام پایان‌نامه یا رساله، شما با ذی‌نفعان متعددی سروکار دارید. منظور ما از ذینفع در انجام پایان‌نامه یا رساله، شخص یا سازمانی است که به طور فعال در پروژه مشارکت می‌کند و به طور مثبت یا منفی تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد.

برای مثال، می‌توان به والدین، همسر، فرزندان، اساتید راهنما و مشاور، مدیر گروه، رئیس آزمایشگاه و... اشاره کرد.

توجه داشته باشید که تمامی این افراد، چه بخواهید و چه نخواهید، مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر پروژه شما قرار می‌گیرند و شما را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهند. البته میزان تأثیر هر کدام متفاوت است.

ذی‌نفعان کلیدی

از میان تمام ذی‌نفعان، دسته‌ای از آن‌ها دارای این ویژگی هستند که می‌توانند موفقیت یا شکست تحقیق شما را تعیین کنند. مسلماً استاد راهنما مهم‌ترین فرد در این بین است. ما به طور کلی به این دسته از افراد، «ذی‌نفعان کلیدی» می‌گوییم.

یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت به موقع پروژه‌های تحقیقاتی، عدم وجود انتظار مشترک بین دانشجویان و ذی‌نفعان کلیدی است.

با یک مثال این موضوع را شرح می‌دهم. مسلماً وقتی از استاد راهنمای خود بپرسید که چه نوع پایان‌نامه یا رساله‌ای را مد نظر دارد، احتمالاً پاسخ خواهید شنید: «شبیه سایر تحقیقات خوب». شما هم احتمالاً یک تعریف از «تحقیق خوب» در ذهن دارید. ولی آیا تعریف شما از یک تحقیق خوب با تعریف استاد شما یکسان است؟ آیا توصیف شما از تحقیق با توصیف استاد شما یکسان است؟ آیا نتایج مطلوب در تحقیق از دید شما با استاد شما سازگار است؟

شاید از دید شما یک رساله خوب، رساله‌ای است که در نهایت یک مقاله وزارتین از آن استخراج شود، در حالی که تعریف استاد شما از تحقیق این است که حداقل دو مقاله Q1 در نشریات خارجی چاپ شود! آیا این موضوع برای شما آشنا نیست؟

اگر همین موضوع به ظاهر ساده برای شما و استاد شما روشن نشود و شما به درک متقابل از انجام تحقیق خود نرسید، شما شروع درستی نداشته‌اید.

در مقالات آتی، به جزئیات روند آغاز پروژه تحقیقاتی با جزئیات بیشتری خواهیم پرداخت.

 

راهنمای جامع دفاع از پایان‌نامه/رساله برای دانشجویان سال آخر دانشگاه آزاد اسلامی

همه آنچه باید درباره دفاع از پایان‌نامه در دانشگاه آزاد اسلامی بدانید

دانشجویان گرامی سال آخر،

همان‌طور که می‌دانید، دفاع از پایان‌نامه یا رساله یکی از مراحل پایانی و مهم تحصیلات تکمیلی است. با توجه به اهمیت این مرحله و لزوم آمادگی کامل برای آن، در این راهنما سعی شده است تا تمامی نکات ضروری برای دفاع موفق در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه شود.

 

مهم‌ترین نکاتی که دانشجویان سال آخر باید به آن‌ها توجه کنند:

دانشگاه: گذرگاه موفقیت یا پرتگاه افت تحصیلی؟

افت تحصیلی در دانشگاه: کابوس مشترک دانشجویان

روز جمعه 23 تیر 1403 کنکور سراسری برگزار شد و داوطلبان مشتاقانه منتظر اعلام نتایج و انتخاب رشته هستند. ما برای همه این عزیزان آرزوی موفقیت و سربلندی داریم.

 

اما به‌عنوان مشاور دانشجویان، وظیفه خود می‌دانیم که نکاتی را به این عزیزان یادآوری کنیم.

 

بر اساس تجربیات متعدد مدرسین دانشگاه و دانشجویان، درصد قابل‌توجهی از دانشجویان در ترم اول دانشگاه دچار افت تحصیلی شدیدی می‌شوند. این افت تحصیلی که در طیف وسیعی از دانشجویان مشاهده می‌شود، ارتباط مستقیمی با وضعیت تحصیلی دوران دبیرستان ندارد.

 

قوانین خاص دانشگاه مانند مشروطی و پیامدهای آن، می‌تواند مشکلات زیادی را برای دانشجویان به وجود آورد و در برخی موارد لطمات جبران‌ناپذیری به آینده تحصیلی و شغلی آنها وارد کند.

انتخاب زمینه‌ی پژوهشی

انتخاب زمینه‌ی پژوهشی یکی از قسمت‌های مهم تکمیل و بارگذاری پروپوزال برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی است.

انتخاب زمینه‌ی پژوهشی یکی از قسمت‌های مهم تکمیل و بارگذاری پروپوزال برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی است.

 

درصورتی‌که برای دانشجویان، تطابق نهایی دستاوردهای پایان‌نامه و رساله با اهداف برنامه علمی ثبت شود، دانشجویان و اساتید راهنمای آن‌ها مشمول طرح تشویقی نظام پایش می‌شوند.

 

دکتر بهرنگ مستقل، در یک ویدئوی کوتاه، در خصوص نحوه‌ی انتخاب زمینه‌ی پژوهشی نکاتی را مطرح می‌کنند. برای مشاهده ی ویدئو، روی لینک کلیک کنید.

 

 

لزوم هوشمندی در استفاده از هوش‌‍ مصنوعی

 اخیراً شما در فضای مجازی با محتواهای حیرت‌انگیزی از کاربرد هوش مصنوعی در انجام امور مربوط به پروپوزال، پایان‌نامه، رساله و مقاله مواجه می‌شوید. مواردی نظیر اینکه می‌توانید در کمتر از ۱۰ دقیقه پروپوزال خود را بنویسید. کمتر از چند دقیقه منابع و مراجع تحقیقات خود را مرتب کنید. فقط در چند دقیقه کارشناسی ارشد یا دکتری تخصصی بگیرید (البته این یک شوخی است) .

هشدار 

خطرناک‌ترین استفاده‌ای که می‌توانید از هوش مصنوعی کنید این است که از هوش مصنوعی بخواهید برای شما تولید محتوا انجام دهد. بگذارید با یک جمله تکلیف این تبلیغات را مشخص کنم: کلاه برداری.

چه باید کرد

 شما به‌عنوان یک پژوهشگر باید به این نکته مهم دقت کنید که هوش مصنوعی ابزاری در دست شما محسوب می‌شود که باید از آن به‌صورت بهینه و هوشمندانه استفاده کنید. هوش مصنوعی به‌هیچ‌عنوان پژوهش را خلق نمی‌کند. هوش مصنوعی برای شما مقاله نمی‌نویسد. ولی هوش مصنوعی می‌تواند نتایج حاصل از پژوهش شما را بررسی کند. هوش مصنوعی می‌تواند سازگاری نتایج شما را هم بررسی کند. هوش مصنوعی می‌تواند نقاط سیاه پژوهش را به شما نشان دهد. دقیقاً همان‌هایی که برای داورانی که برون‌داد پژوهشی شما را بررسی می‌کنند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند.

•  هوش مصنوعی می‌تواند به شما در یافتن روابط پنهان در داده‌های پژوهش کمک کند.
•  هوش مصنوعی می‌تواند به شما در توضیح نتایج پژوهش کمک کند.
•  هوش مصنوعی می‌تواند متن تحقیقات شما را بادقت قابل‌قبولی مطالعه کرده و پیشنهادهایی برای بهبود نوشتار پژوهش به شما ارائه دهد. برای دانشجویانی که مقالاتی به زبان انگلیسی می‌نویسند استفاده از این قابلیت هوش مصنوعی می‌تواند بسیار کمک‌رسان باشد.
• چندین ربات هوش مصنوعی وجود دارند که می‌توانند کدهای زبان‌های برنامه‌نویسی را بررسی کنند و پیشنهاداتی برای بهینه‌سازی کدهای شما ارائه دهند.

 استفاده‌های این‌چنینی از هوش مصنوعی نه‌تنها هیچ‌گونه ایرادی ندارد، بلکه کاملاً حرفه‌ای قلمداد می‌شود و به شما به‌عنوان یک پژوهشگر کمک می‌کند تا بتوانید نتایج خود را مورد ارزیابی قرار دهید.

خطرات استفاده نابجا از هوش مصنوعی

 در نهایت برای اینکه به شما نشان دهم استفاده نابجا از هوش مصنوعی در تولید مقاله تا چه حد می‌تواند خطرآفرین باشد، به موارد زیر اشاره می‌کنم

•  در چندساله اخیر، تمامی مقالات توسط ناشرین معتبر پیش از چاپ توسط هوش مصنوعی بررسی می‌شوند.
•  ناشرین می‌توانند با استفاده از هوش مصنوعی، تعیین کنند چه میزان از مقاله شما توسط سایر هوش‌های مصنوعی نگارش شده است.
•  ناشرین با استفاده از هوش مصنوعی خود سازگاری پژوهش شما را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
•  ناشرین با استفاده از هوش مصنوعی، با داده‌کاوی مقالاتی که پیش‌تر منتشر شده است، می‌توانند نتایج پژوهش شما را مورد ارزیابی قرار دهند.

دقت داشته باشید، حتی اگر مقاله شما چاپ هم شود، اگر ناشر در آینده متوجه شود که به هر دلیلی مقاله شما مصداق یک جعل علمی محسوب می‌شود، آن مقاله را سلب اعتبار خواهد کرد و شما به‌عنوان نویسنده آن مقاله در فهرست سیاه قرار خواهید گرفت.

پس توصیه ما به شما این است که از هوش مصنوعی، هوشمندانه استفاده کنید.

---