اهمیت نقشه راه در روند‌های تحقیقاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی
همان‌طور که همه افرادی که پیش‌تر به مسافرت رفته‌اند قبول دارند، یک برنامه به همراه نقشه راه، ضروری‌ترین ابزار سفر است. بسیاری از ما در خلال سفرهای خود آرزو می‌کنیم کاش زودتر اقدام به برنامه‌ریزی می‌کردیم.
مانند مهم‌ترین کارهایی که در زندگی انجام می‌دهید، داشتن یک پیش‌نمایش واقع‌بینانه از آنچه در حال ورود به آن هستید و همچنین یک برنامه عملی برای کار جهت اهدافتان، شما را با بیشترین اطمینان به‌سوی موفقیت هدایت می‌کند. ما تلاش می‌کنیم تا با مطالعه مطالب این وبلاگ، درکی آگاهانه از روند تدوین پروپوزال/پایان‌نامه/رساله به دست آورید. شما با کمک مطالب آموزش‌داده‌شده، به یک برنامه درست دست خواهید یافت که شما را به سمت مقاصد موردنظرتان هدایت می‌کند. مقاصدی مانند انجام یک تحقیق موفق، نگارش و دفاع از پایان‌نامه و رساله، اتمام موفقیت‌آمیز تحصیلات، اخذ موفقیت‌آمیز مدرک تحصیلی و یا شاید در رؤیایی‌ترین حالت، به شما کمک کند تا شغلی مناسب خود بیابید. هدف ما این است که شما بر پایان کار تمرکز کنید.
موفقیت شما در این تلاش نیازمند آن است که برنامه‌ای جامع برای سفر تحقیقاتی خود طراحی کرده و آن را به‌درستی اجرا کنید. همچنین باید بیاموزید که چگونه از رایج‌ترین جنبه‌های فرایندهای تحقیقاتی که برای دیگران بسیار چالش‌برانگیز است، اجتناب کنید. در سال‌های گذشته، بسیاری از افراد که برای یک مسافرت جاده‌ای طولانی یا تعطیلات آخر هفته‌ای آماده می‌شدند، معمولاً از قبل برای مسافرت خود برنامه‌ریزی انجام می‌دادند. برنامه‌ریزی دقیق مسیر حرکت، زمان حرکت، جاده‌های مسیر، توقف‌های بین‌راهی برای استراحت و یا اقامتگاه‌های شبانه. افراد برای این گونه موارد وقت صرف می‌کردند و انتظار داشتند که در سریع‌ترین زمان ممکن به مقصد نیز برسند.
بااین‌حال، امروزه بسیاری از مسافران برای مسافرت خود یک برنامه‌ریزی قبلی انجام نمی‌دهند و برای آن وقتی صرف نمی‌کنند. در عوض آنها سوار ماشین خود می‌شوند و در حین حرکت با کمک تلفن هوشمند خود و با تکیه به نتایج جستجوهای انجام شده در اینترنت، در حین سفر، برنامه‌ریزی مسافرت را انجام می‌دهند. در این‌گونه موارد شاهد تصمیم‌گیری‌های آنی و خودبه‌خودی در مسافرت هستیم. این نوع تصمیم‌گیری یک رویکرد واکنشی است.
ممکن است رویکرد واکنشی شما را به مقصد برساند، ولی به‌عنوان یک استراتژی برای به نتیجه رساندن پایان‌نامه/رساله بسیار مضر است. این رویکرد هم ناکارآمد و هم بدون تمرکز است. رویکرد شما به فرایند انجام تحقیقات، باید رویکردی فعال باشد.
تجزیه‌وتحلیل برنامه‌ریزی‌شده، دقیق و سنجیده از هدفی که باید به آن دست پیدا کنید و چگونگی نیل به آن، به شما کمک می‌کند با حداقل مشکلات و موانع به اهداف خود برسید. به همین ترتیب، اگر از قبل به‌صورت آگاهانه به مهارت‌های موردنیاز برای انجام تحقیقات توجه کنید، مسیر حرکت شما بسیار هموارتر طی خواهد شد. هدف ما این است به شما برای یافتن انگیزه و ابزارهای لازم پیش از برنامه‌ریزی کمک کنیم.
ما تلاش می‌کنیم تا از یک‌روند منطقی پیروی کنیم، ولی باید به این دقت کنید حتی در بهترین برنامه‌ریزی‌ها نیز با تعدادی چالش و مسیر انحرافی مواجه خواهید شد. بااین‌حال باید به این مهم دقت کنید با اتخاذ یک برنامه‌ریزی واقع‌بینانه و جامع، از برخی از مهم‌ترین چالش‌ها و موانعی که بسیاری از دانشجویان و محققین با آنها مواجه شده یا می‌شوند، اجتناب می‌کنید. ما تلاش می‌کنیم تا تجربیات برخی از دانشجویان و مشاورین را در اختیار شما قرار دهیم.
برخی از دانشجویان اهمیتی به جزئیات موردنیاز برای اتمام موفقیت‌آمیز فرایند نگارش پایان‌نامه/رساله خود نمی‌دهند. آنها اغلب وقت زیادی صرف به اتمام رساندن پایان‌نامه/رساله خود می‌کنند (البته اگر اصولاً اتمامی در کار باشد) و با قرارگرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا، انرژی ذهنی و جسمی ارزشمند خود را اتلاف می‌کنند.
برخی از دانشجویان به دلیل سازماندهی اشتباه روندی که انجام می‌دهند، دچار نگرانی‌های عمیقی می‌شوند. برخی از دانشجویان به دلیل نداشتن یک برنامه مکتوب، تمرکز یا قدرت پیگیری خود را از دست می‌دهند و درگیر یک سری مسائل غیرضروری شده و یا بعضاً تجدیدنظرهای غیرسازنده‌ای در روند تحقیقاتی خود انجام می‌دهند.
در بدترین شرایط ما با دانشجویانی مواجه می‌شویم که زمان و هزینه بسیار زیادی صرف تحصیل و انجام فرایند تحقیقاتی خود می‌کنند و در نهایت به هر دلیلی نمی‌توانند پایان‌نامه/رساله نهایی خود را بنویسند و فارغ‌التحصیل شوند.
دقت به مطالب بالا برای تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی و همچنین محققین مهم است، ولی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار است. ما برای این ادعای خود چند دلیل داریم:
- تحصیل در دانشگاه آزاد رایگان نیست و دانشجویان ملزم به پرداخت شهریه هستند.
- بسیاری از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد، شاغل هستند.
- بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد متأهل هستند.
- قوانین و مقررات آموزشی و پژوهشی دانشگاه آزاد در مقاطع تحصیلات تکمیلی بعضاً بسیار زودبه‌زود تغییر می‌کند.
- دانشجویان مقطع دکتری تخصصی دانشگاه آزاد فرایند بسیار مهم و چالش‌برانگیز پیش‌دفاع متمرکز را پیشروی خود دارند.
- بسیاری از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی در شهرهای کم‌برخوردار، از امکانات شهرهای برخوردار بی‌بهره هستند.
به شاید بتوان به فهرست بالا ده‌ها مورد دیگر را نیز اضافه کرد. پس دقت کنید، شما به‌عنوان یک دانشجوی تحصیلات تکمیلی پیش از هر چیزی باید بدانید که در دوران تحصیل خود با چه چیزی مواجه می‌شوید و چگونه باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای اجتناب از مواجه شدن با چالش‌ها را انجام دهید.
