با عنایت به برگزاری موفق 13 دوره پیش‌دفاع متمرکز، برنامه‌ی پیش‌دفاع متمرکز سال 1403 که به صورت مستمر برگزار خواهد شد به شرح ذیل اعلام می‌گردد:
فعال شدن بارگذاری مستندات پیش‌دفاع توسط دانشجویان از 14 اسفندماه
از تاریخ 14 اسفندماه، سامانه‌ی پژوهشیار برای بارگذاری مستندات پیش‌دفاع توسط دانشجویان فعال شده است.
دانشجویان می‌توانند در مرحله هفت سامانه‌ی پژوهشیار اقدام به بارگذاری مستندات لازم در سامانه‌ی پژوهشیار برای شرکت در پیش‌دفاع کنند.
هنوز زمان‌بندی پیش‌دفاع برای سال 1403 مشخص نشده است. انتظار می‌رود دانشگاه آزاد اسلامی در آینده نزدیک نسبت به اعلام زمان‌بندی پیش‌دفاع در سال آینده اقدام کند.
نحوه‌ی ثبت کفایت/عدم کفایت دستاوردهای علمی پیش‌دفاع در پژوهشیار توسط اساتید راهنمای دانشجویانسامانهی پژوهشیار دانشگاه آزاد اسلامی، اطلاعیه جدیدی در خصوص پیش‌دفاع منتشر کرده است. بر اساس این اطلاعیه:
در این مقاله، مهمترین نکات برای برگزاری یک جلسه موفقیت آمیز پیش‌دفاع و دفاع را بیان می‌کنم. (در تهیه این متن، از هوش مصنوعی گوگل استفاده شده است)
در چند سال اخیر، با ابلاغ آیین‌نامه‌های جدید دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع دکتری تخصصی، دانشجویان دکتری تخصصی پیش از برگزاری جلسه دفاع نهایی، باید در یک جلسه پیش‌دفاع که به‌صورت متمرکز برگزار می‌شود، شرکت کنند.
این آیین‌نامه شامل دانشجویان رشته‌های غیرپزشکی و همچنین دانشجویان رشته‌های روان‌شناسی سلامت و روان‌شناسی بالینی در حوزه پزشکی می‌شود. این آیین‌نامه شامل حال دانشجویان سایر رشته‌های حوزه پزشکی نمی‌شود.
در این جلسه به‌غیراز دانشجو و استاد راهنمای اول که شرکت آن‌ها در جلسه الزامی است، الزامی به حضور استاد راهنمای دوم، استاد مشاور اول و استاد مشاور دوم نیست. البته اگر محتوای رساله به نحوی باشد که نیاز باشد به‌غیراز استاد راهنمای رساله، فرد دیگری از ارکان دخیل در رساله در جلسه حضور داشته باشد، هماهنگی‌ها باید پیش از برگزاری جلسه انجام شود.
تعداد داوران جلسه پیش‌دفاع حداقل هفت نفر است. اگر تعداد داوران از این کمتر باشد، معمولاً جلسه لغو شده و در تاریخ دیگری برگزار می‌شود.
نکته مهمی که در برگزاری جلسه پیش‌دفاع وجود دارد این است که دانشجویان باید نتایج چند سال تحقیق و پژوهش خود را صرفاً در چند دقیقه برای داوران ارائه دهند و آن‌ها بر اساس آن، تصمیم‌گیری انجام دهند.
دانشجویان دانشگاه آزاد معمولاً در سمینارها و کنفرانس‌های ملی یا بین‌المللی شرکت نمی‌کنند و به همین دلیل تجربه آن‌ها در ارائه ی سخنرانی برای سایرین معمولاً ضعیف است. این موضوع اهمیت آماده‌سازی قبل از پیش‌دفاع را برای این دانشجویان خیلی بیشتر می‌کند. بدون شک دقت به آماده‌سازی پاورپوینت، بسیار مهم است. در ادامه برخی از مهمترین نکات در خصوص آماده‌سازی پاورپوینت و تمرین برای آمادگی جلسه پیش‌دفاع را برای شما شرح می‌دهم.
جلسات پیش‌دفاع به صورت مجازی برگزار می‌شوند. ولی حضور دانشجو در یکی از واحدهای دانشگاهی در الزامی است. در حقیقت دانشجو اجازه دارد صرفاً در داخل یکی از واحدهای دانشگاهی به سامانه‌ی مجازی برگزاری جلسات وارد شود.
اسلاید باید دارای ساختاری منطقی و منسجم باشد که به حضار کمک کند تا به‌راحتی مطالب ارائه‌شده را دنبال کنند. معمولاً ساختار اسلایدهای دفاع از رساله دکتری به‌صورت زیر است:
البته این ساختار می‌تواند بنا به نیاز و سلیقه دانشجو تغییر کند. دقت کنید برای ایجاد اسلایدهای زیبا، شما می‌توانید از نرم‌افزارهای PowerPoint و یا LaTeX استفاده کنید.
سعی کنید پاورپوینت خود را طوری تنظیم کنید که در زمان مقرر ارائه شود. برای این کار، قبل از جلسه دفاع، اسلایدهای خود را چند بار اجرا کنید تا مطمئن شوید که در زمان مقرر تمام مطالب را پوشش می‌دهید.
شما زمان‌بندی خود را در حدود 15 تا 20 دقیقه در نظر بگیرید. آمادگی داشته باشید که با آغاز بحث‌های احتمالی در جلسه، مدت زمان ارائه‌ی شما ممکن است تا حدود 40 دقیقه نیز افزایش پیدا کند.
در جلسه پیش‌دفاع یا دفاع، داوران ممکن است سؤالاتی در مورد رساله از شما بپرسند؛ بنابراین، قبل از جلسه دفاع، سؤالات احتمالی را پیش‌بینی کنید و پاسخ‌های خود را آماده کنید.
تلاش کنید تا لیستی از پرسش‌های احتمالی را با کمک استاد راهنمای خود تهیه کنید. برای این پرسش‌ها پاسخی کوتاه و درعین‌حال دقیق آماده کنید. از استاد خود بخواهید پاسخ‌های شما را ارزیابی کند و اگر پیشنهادی برای بهبود دارد، حتماً ارائه دهد.
در اینجا چند نکته‌ی اضافی برای ارائه‌ی پاورپوینت در جلسه دفاع از رساله دکتری آورده شده است:
با رعایت این نکات، می‌توانید یک ارائه‌ی تأثیرگذار و موفق در جلسه دفاع از رساله دکتری داشته باشید.
امیدوارم این نکات برای شما مفید باشد.
احتمال لغو جلسات پیش‌دفاع دانشجویان دکتری تخصصی به دلیل تداخل با امتحان‌های پایان ترم دانشگاهیکی از ابهامات مهم زمان‌بندی جدید پیش‌دفاع دانشگاه آزاد این است که این زمان‌بندی با امتحانات پایان ترم دانشگاه تداخل پیدا می‌کند. این امر ازاین‌جهت مهم است که در زمان‌های برگزاری امتحانات، دانشجویان فقط با ارائه‌ی برگه‌ی امتحان مجاز به ورود به دانشگاه هستند. در سایر موارد، عوامل انتظامی دانشگاه مانع از ورود دانشجویان به واحد می‌شوند.
بنابراین لازم است تمامی دانشجویان پیش از رزرو جلسات پیش‌دفاع امکان ورود به محل برگزاری جلسه را از واحد دانشگاهی خود پیگیری کنند.
بدیهی است که اگر از ورود دانشجویان به واحد ممانعت به عمل آید، جلسه‌ی پیش‌دفاع دانشجویان لغو خواهد شد.
